حوزه فناوری اطلاعات و نرم‌افزار، ۲۱ درصد شرکتهای دانش بنیان را تشکیل می‌دهد اما صادرات این شرکتها صفر درصد برآورد شده است. در سال گذشته بیشترین تعداد شرکتهای دانش بنیان در حوزه نرم‌افزار و برق بودند اما بخش نرم‌افزار با ۲۳ درصد و ماشین‌آلات با ۲۷ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده‌اند.
طبق گزارش سالانه زیست‌بوم دانش بنیان در سال ۱۴۰۲، در حوزه نرم‌افزار و فناوری اطلاعات، ۲ هزار و ۲۹ شرکت فعالیت می‌‌کردند که درآمد بخش دانش بنیانی آنها ۶۹ میلیارد و ۳۶۹ میلیون تومان بوده است. همچنین صادرات این شرکتها یک میلیارد تومان بوده است.
براساس گزارش سالانه زیست‌بوم دانش بنیان که امسال پنجمین سال متوالی انتشار آن بود؛ تعداد شرکتهای دانش بنیان در انتهای سال ۱۴۰۲ به ۹ هزار و ۷۳۳ شرکت رسیده است و با احراز صلاحیت هزار و ۵۱۳ شرکت جدید این عدد، ۱۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
میانگین رشد پنج سال اخیر تعداد شرکتهای دانش بنیان به لحاظ درصدی حدود ۲۰ درصد و به لحاظ تعدادی حدود هزار و ۱۵۰ شرکت بوده است. با این روند، پیش‌بینی می‌شود تعداد شرکتهای دانش بنیان تا پایان برنامه هفتم توسعه ۱۵ هزار تا ۲۴ هزار شرکت قابل افزایش است.
سه نوع شرکت دانش بنیان وجود دارد؛ نوپا، نوآور و فنارو. ۶۷ درصد شرکتها نوپا هستند و درآمد ۳ درصدی دارند. صادرات این نوع شرکتها یک درصد است؛ اما شرکتهای نوآور که ۲۴ درصد بازار را به خود اختصاص داده‌اند، ۸۶ درصد صادرات کرده‌اند. درنهایت ۹ درصد شرکتها فناور هستند که توانستند به صادرات ۱۳ درصد برسند.
به صورت کلی ۲ هزار و ۲۹ شرکت دانش بنیان در حوزه نرم‌افزار و فناوری اطلاعات داریم که حدود هزار و ۴۰۰ شرکت در این حوزه نوپا، ۴۴۶ شرکت نوآور و ۱۶۳ شرکت فناور هستند.
در سال ۱۴۰۲، یک و نیم درصد شرکتها دانش بنیان بودند؛ این عدد در سال ۱۴۰۱، ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ به ترتیب ۴.۷ درصد، ۶.۲ درصد و ۸.۳ درصد بوده است. همچنین بیش از ۶۲ درصد از شرکتهای دانش بنیان پس از تصویب قانون حمایت در سال ۱۳۹۲ تاسیس شده‌اند. این شرکتها با کسب ۱۸.۴ درصد ( معادل ۲۲۰ همت) از درآمد کل، هنوز نقش بالایی در اقتصاد دانش بنیان ایفا نمی‌کنند.
برای توسعه این روند رشد، حفظ و افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری ضروری است. حدود ۱۰ درصد از شرکتها پذیرفته شده در هرسال، در همان سال تاسیس شده‌اند. همچنین حدود ۴۰ درصد از این شرکتها، عمری بین یک تا سه سال دارند؛ به صورت کلی ۶ هزار و ۵۳ شرکت بعد از سال ۱۳۹۲ تاسیس شدند.
اگر اصل را بر این بگذاریم که تعداد کارکنانی که در هر شرکت به صورت مستقیم در تولید محصولات دانش بنیان فعالیت میکنند، متناسب با میزان فروش محصولات دانش بنیان شرکتها باشد، می‌توان تخمین زد که ۱۱۸ هزار نفر از کل کارکنان شرکتهای دانش بنیان معادل ۲۹ درصد به صورت مستقیم در تولید محصولات دانش بنیان مشغول به کار هستند که نیمی از آنها در ۲۲۶ شرکت فعالیت میکنند.
براساس این گزارش در سال ۱۴۰۲، ۸۸ درصد مدیران عامل شرکتهای دانش بنیان مرد و فقط ۱۲ درصد زن بودند. سهم زنان در مدیریت شرکتهای دانش بنیان در سال‌های اخیر روندی ثابت داشته است و حدود ۲۰ درصد باقی مانده است. همچنین بیشترین مدیران عامل این شرکتها دارای مدرک کارشناسی ارشد و ۴۴۰ نفر از مدیران مدک دیپلم دارند.
استان لرستان با ۳۲ درصد مشارکت زنان در مدیریت شرکتهای دانش بنیان، رتبه اول کشور را دارد؛ از طرفی تهران باوجود آنکه بیشترین تعداد شرکتهای دانش بنیان را دارد، فقط ۱۶ درصد از مدیران عامل و اعضای هیات مدیره آن از زنان هستند.
همچنین در حوزه نرم‌افزار و فناوری اطلاعات فقط ۱۵ درصد هیات مدیره شرکتها، زن هستند و ۸۵ درصد مدیران را مردان تشکیل می‌دهند.
براساس این گزارش حدود ۱۲ درصد از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را شرکتهای دانش بنیان تشکیل می‌دهند که ارزش بازار این شرکتها فقط حدود ۶ درصد از ارزش کل این بازار است. در انتهای سال ۱۴۰۱، تعداد شرکتهای بورسی دانش بنیان ۷۸ شرکت بوده است که در سال ۱۴۰۲، ۳۸ درصد رشد داشته است.
بدهی شرکتهای بورسی دانش بنیان در سال ۱۴۰۲، حدود ۱۵۶ میلیارد تومان و سود خالص آنها، ۵۶ میلیارد تومان بوده است. شرکتهای دانش بنیان بورسی در انتهای سال ۱۴۰۲ در مجموع حدود ۵۶ میلیارد تومان وام فعال داشتند این درحالی است که در همان تاریخ مجموع وام‌های فعال کل شرکتهای بورسی ۴۹۷.۷۳۰ میلیارد تومان بوده است. همچنین از حدود ۲۱۴ میلیارد تومان ضمانت‌نامه و تعهدات کل شرکتهای بورسی ۲۵.۷۵۶ میلیارد تومان مربوط به شرکتهای دانش بنیان بورسی است. ۲۱ شرکت بورسی دانش بنیانی در حوزه نرم‌افزار و فناوری اطلاعات فعالیت میکنند.
طبق اظهارنامه‌های مالیاتی شرکتهای دانش بنیان، درآمد این شرکتها در سال ۱۴۰۲، حدود ۱.۱۴۷ هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین سهم ارزش‌افزوده درآمد شرکتهای دانش بنیان حدود ۲.۸ درصد و سهم فروش محصولات دانش بنیان حدود ۰.۶۲ درصد از تولید ناخالص داخلی برآورد می‌شود.
برای جلسه مشاوره لطفا فرم زیر را تکمیل نمایید و یا با شماره های درج شده تماس بگیرید.
