اعتبار مالیاتی دانش بنیان
اعتبار مالیاتی چیست؟
سابقه اجرای حمایت مالیاتی از سال 1389 شروع شد و طبق ماده 3 و 9 قانون دانشبنیان برای شرکتها و موسسات، قانونگذاری شد. در این قانون، بحث فروش کالاهای نوع 1 و هایتک اهمیت داشت و ملاک آن، محصول بود و فرایند اجرای آن ساده بود که تا سال 1395، ملاک ارزیابی، همین قانون بود. از سال 1395 تا 1397، این قانون از لحاظ کیفیت ارتقا پیدا کرد و شرکتهای نوپا هم شامل آن شدند که کنترل حجم معافیت ملاک قرار گرفت و حداکثر فروش که مبلغ 10 میلیارد بود ملاک قرار داشت.
از سال 1399 تا سال 1401، این قانون، فیلترگذاری شد و برای شرکتهای دانشبنیان بزرگ که در واقع فروش بالای 50 میلیارد دارند و در سال چیزی حدود 10 میلیارد مالیات دارند، به صورت معافیت تحقیق و توسعه درآمد. از آنجایی که فرایند تحقیق و توسعه شرکتها، معمولا بالای 10 میلیارد است از معافیت فروش کالای جدید بهتر بود و اثربخشی بیشتری هم داشت.
از سال 1401 طبق بند ب ماده 11 قانون جهش تولید دانشبنیان که دیگر مربوط به فروش محصول نیست و بیشتر فعالیتمحور بود، فعالیت تحقیق و توسعه شرکت ها مدنظر قرار گرفت که در واقع در آن، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه فعالیت دانشبنیان برابر با پروژه تحقیق و توسعه قرار گرفت. این قانون از دی سال 1401 مطرح و برای شرکتهای فنی و مهندسی و تولید دانشبنیان و فناور در نظر گرفته شد.
مواردی که در این مطلب فن بنیان میخوانیم:
اعتبار مالیاتی ارزش افزوده
طرح اعتبار مالیاتی ارزش افزوده اغلب در کنار طرح دانش بنیان مطرح می شود، اما لازم است مخاطبان عزیز بدانند که برخورداری از این تسهیلات نیازی به داشتن گواهی دانش بنیان ندارد. نکته مهم این است که این طرح فقط شامل اعتبار برای ارزش افزوده خرید کالا و خدماتی می شود که در سامانه مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام کرده اند و به صورت عمومی برای شما کاربردی نخواهد بود. برای اینکه مودیان بتوانند از این خدمت برای کاهش هزینه های ارزش افزوده استفاده کنند، باید چند مرحله زیر را بگذرانند:
- ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده
- صدور فاکتور توسط فروشنده به نام مودی و ثبت آن در سازمان امور مالیاتی
- ثبت مبلغ مالیات مورد نظر در دفاتر حسابداری
- درخواست از طریق سامانه
مودیان مالیاتی ثبت نام کرده، این امکان را دارند که در زمان مقرر ارسال اظهارنامه مالیات ارزش افزوده، مبالغی که تحت عنوان ارزش افزوده در صورتحساب خرید کالا یا خدمات، پرداخت نمودهاند را از مالیات ارزش افزودهای که از مشتریان خود اخذ کردهاند کم کنند و مابهالتفاوت آن را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نمایند.
این موضوع نشان میدهد که اعتبار مالیاتی ارزش افزوده یک مکانیزم است که به مودیان اجازه میدهد تا مبالغ پرداختی خود را به عنوان مالیات در زمان خرید، با مبالغی که از مشتریان خود دریافت میکنند، تراز کنند.
اعتبار تحقیق و توسعه از ابتدای سال 1402 از طرف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری عرضه شده است و برای دریافت آن باید در زمان اعلام فراخوان از جانب این نهاد، برای معرفی پروژه خود اقدام نمایید. سال 1402 فراخوان مورد نظر دو بار در سال انجام شد که بار اول در تیر ماه و بار دوم در آبان ماه انجام شده و طی آن 1039 پروژه از 390 شرکت تأیید شدند که کمی بیش از نیمی از این مجموعه ها تأییدیه دانش بنیان داشتند.
پس از آن نیز این طرح همچنان ادامه داشته و در سال کنونی و سال های آینده هم پیگیری می شود. برای معرفی پروژه و دریافت این تسهیلات، شرکت ها باید هزینه های تخمینی خود را با تعریف کامل پروژه به معاونت اعلام کنند و این نهاد پس از تأیید، هزینه های صرف شده شرکت ها برای تحقیق و توسعه را به عنوان اعتبار مالیاتی به سازمان امور مالیاتی اعلام کرده و شرکت می تواند از رقم لحاظ شده برای کسر میزان مالیات پرداختی خود استفاده کند.
اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
زمانی که در خصوص اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه می شنوید، باید بدانید که این نوع از اعتبار به تمام پروژه هایی تعلق می گیرد که از نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دارای شرایط تحقیق و توسعه کافی هستند. نکته اصلی در خصوص این تسهیلات این است که برای دریافت آنها نیازی نیست حتما تأییدیه دانش بنیان را دریافت کرده باشید.
اعتبار تحقیق و توسعه از ابتدای سال 1402 از طرف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری عرضه شده است و برای دریافت آن باید در زمان اعلام فراخوان از جانب این نهاد، برای معرفی پروژه خود اقدام نمایید. سال 1402 فراخوان مورد نظر دو بار در سال انجام شد که بار اول در تیر ماه و بار دوم در آبان ماه انجام شده و طی آن 1039 پروژه از 390 شرکت تأیید شدند که کمی بیش از نیمی از این مجموعه ها تأییدیه دانش بنیان داشتند.
پس از آن نیز این طرح همچنان ادامه داشته و در سال کنونی و سال های آینده هم پیگیری می شود. برای معرفی پروژه و دریافت این تسهیلات، شرکت ها باید هزینه های تخمینی خود را با تعریف کامل پروژه به معاونت اعلام کنند و این نهاد پس از تأیید، هزینه های صرف شده شرکت ها برای تحقیق و توسعه را به عنوان اعتبار مالیاتی به سازمان امور مالیاتی اعلام کرده و شرکت می تواند از رقم لحاظ شده برای کسر میزان مالیات پرداختی خود استفاده کند.
اعتبار مالیاتی سرمایه گذاری
با تصویب قانون جهش دانش بنیان به عنوان متمم قانون اصلی، خدمات اعتبار مالیاتی دانش بنیان دستخوش تغییراتی شدند تا بهره برداری شرکت های متقاضی از آنها تسهیل شود. یکی از این موارد، تسهیلاتی است که برای سرمایه گذاران در حوزه دانش بنیان در نظر گرفته شده است و اغلب آنها را با نام اعتبار مالیاتی سرمایه گذاری دانش بنیان می شناسند.
این تسیهلات باعث می شوند که یک شرکت سرمایه گذار، فاقد از اینکه خودش دارای گواهی باشد یا خیر، بتواند با حمایت از مجموعه های دانش بنیان بخشی از مالیات خود را تحت اعتبار مالیاتی قرار بدهد. به این ترتیب نهادهای دولتی، می توانند در کنار امتیازهایی که خودشان در اختیار مجموعه های فناور قرار می دهند از کمک شرکت های خصوصی ثانویه هم برخوردار شوند. این موضوع باعث ایجاد شبکه ای از برنامه های حمایتی مالی و معنوی می شود که به رشد و توسعه اقتصادی منجر می گردند.
زمانی که یک شرکت خصوصی با سرمایه گذاری از یک مجموعه دانش بنیان حمایت کند، می تواند به یکی از دو روش زیر اعتبار مالیاتی دریافت کند.
روش های دریافت اعتبار مالیاتی سرمایه گذاری
◀️ در سرمایه گذاری مستقیم، تا سقف سی درصد سرمایه مورد نظر می تواند به عنوان اعتبار در نظر گرفته شود، با این شرط که شرکت سرمایه گذار در بورس تهران یا بازار اول یا دوم فرابورس پذیرفته شده باشد یا دارای سرمایه ثبتی به میزان حداقل یک سی ام سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی در شرکت ها و موسسات دانش بنیان و فناور باشد.
◀️ سرمایه گذاری غیرمستقیم از ماده 44 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و همچنین بندهای 20 و 21 در ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران تبعیت می کند. آیین نامه اجرایی این تسهیلات هنوز تهیه نشده است، اما مسئول نظارت آن شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان است و برای اطلاع دقیق از جزئیات نحوه اجرای آن باید با این نهاد تماس بگیرید.
هدفمندسازی اعتبار مالیاتی دانش بنیان (1403-1399)
طبق قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان و بر اساس ماده 3 این قانون، در راستای حمایت از فعالیت تحقیق و توسعه در شرکتهای دانشبنیان و ارائه هدفمند تسهیلات مالیاتی در اجرای مفاد قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان در خصوص شرکتهایی که اقدام به فروش کالا و ارائه خدمات دانشبنیان نمایند و فروش و درآمد دانشبنیان آنها بالاتر از 50 میلیارد تومان باشد، صرفا با در نظر گرفتن میزان هزینههای تحقیق و توسعه که به تائید معاونت توسعه شرکتهای دانشبنیان برسد، می توان از تسهیلات مالیاتی استفاده کرد.
این نکته به زبان ساده تر به این معناست: شرکتهای بزرگ با فروش بیش از 50 میلیارد تومان از فروش کالا، فروش تولید را به سمت تحقیق و توسعه بردند، چون سقف تسهیلات مالیاتی در قانون اصلی برای فروش 10 میلیارد بود اما سقفی برای تحقیق و توسعه وجود ندارد. شرکتهای کوچک اما بیشتر به دنبال تسهیلات مالیاتی برای فروش بودند و طبیعتاً دست آنها با فشار شرکت های بزرگ، از امکانات و طرح های حمایتی کوتاه می ماند. این موضوع خود را به خصوص در دو رویکرد فعالیت محور و شرکت محور نشان می دهد.
رویکرد فعالیتمحور در شرکتها دارای مزایایی بود که مهمترین آنها شامل موارد زیر میباشد:
- پوشش ریسک پروژههای تحقیق و توسعه
- ترغیب شرکتها به توسعه محصولات جدید بر پایه تحقیق و توسعه
- نظارت بر هزینهکرد تسهیلات مالیاتی در تحقیق و توسعه
این در حالی است که رویکرد شرکتمحور، این موارد را شامل نمیشود. باید توجه داشته باشید اعتبار مالیاتی سقفی ندارد و کاملا متناسب با عملکرد تجاری مجموعه محاسبه می شود، اما به دلیل اطلاع رسانی نامناسب هنوز متقاضیان آن در میان شرکت های دانش بنیان اندک هستند، تا جایی که تنها چهار شرکت در سال 1397 برای دریافت اعتبار مالیاتی اقدام نمودند.
لازم به ذکر است که در آن زمان، توافق بین سازمان امور اقتصاد و دارایی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به شرکتهای دارای پروژه کلان اختصاص داشت. اما به مرور زمان تعداد شرکتهای مشمول اعتبار مالیاتی زیاد شده است. تعداد پروژههای ارزیابی شده در برنامه اعتبار مالیاتی شرکتهای دانشبنیان در سال 1398، 30 شرکت، سال 1399، 200 شرکت، سال 1400، 808 شرکت و سال 1401، 1008 شرکت است.
طی سال های 1400 و 1401، بیش از 2000 محصول دانش بنیان مورد ارزیابی کارشناسان قرار گرفتهاند که شامل حوزههای الکترونیک، تجهیزات پزشکی، مواد شیمیایی، دارو و نرمافزار هستند. در مجموع، 10 کارگزار تخصصی و 30 کارشناس فنی این شرکتها را ارزیابی کردند. همچنین، شرکتهای فعال در تولید محصولات از جمله داروهای ضدسرطان، تولید واکسن کرونا، طراحی و ساخت توربین کلاس F نیز از این حمایت استفاده کردهاند.
مفاد قانون اعتبار مالیاتی دانش بنیان
ماده 11 بند ب: معادل هزینه انجام شده برای فعالیتهای تحقیق و توسعه، به عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکتها و موسسات متقاضی اعطا میشود و معادل آن، از مالیات قطعی شده سال انجام هزینه مذکور یا سالهای بعد کسر میگردد. آئیننامه اجرایی این بند حداکثر ظرف 3 ماه از تاریخ ابلاغ این قانون توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم و وزارت بهداشت تهیه میشود و به تصویب هیات وزیران میرسد. مسئول نظارت بر اجرای این بند، شورای راهبردی فناوریها و تولیدات دانشبنیان میباشد.
چارچوب راهبردها و اولویتهای تحقیق و توسعه
- جهتدهی بنگاههای اقتصادی به نوآوری با استفاده از فناوری برای ارتقا مزیت رقابتی با اولویت صادراتی
- تشویق تحقیق و توسعه در مصادیق اولویتهای ملی و بخشهای مزیتآفرین
- تشویق به استفاده حداکثری از شبکه شرکتهای دانشبنیان و فناور
- همکاری با نهادهای زیست بوم علم و فناوری از جمله دانشگاهها، پژوهشگاهها و پارکها
- اولویت پوشش هزینههای جاری نسبت به هزینههای سرمایهای با ابزار اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
- حمایت از اشتغال و توانمندسازی نیروی انسانی تحصیل کرده و نخبه در تحقیق و توسعه شرکتهای بزرگ
معیارهای تائید پروژه تحقیق و توسعه
انواع پروژههای تحقیق و توسعه دارای سه مورد هستند:
- تولید محصول یا خدمات جدید
- ارتقا محصولات یا خدمات فعلی: حداقل 40درصد توسعه
- بهبود فرایندهای تولید و عملیات میباشند.
شاخصهای تائید پروژه تحقیق و توسعه(زمان اجرای پروژه) دارای سه شرط میباشد که شامل موارد زیر میشوند:
- نظاممند دارای برنامه و خروجی مشخص
- سطح فناوری محصول حداقل متوسط رو به بالا
- محصول جدید در سطح کشور باشد.
طرحهای اعلامی به دبیرخانه پس از بررسی پروپوزال و ارزیابیای که در سه مرحله صورت میگیرد، شامل چهار مورد زیر است:
- عنوان پروژه
- سقف هزینهکرد
- برنامه زمانبندی
- سرفصلهای هزینهکرد
شرکتها برای بیان طرح باید یک پروپوزال تهیه کنند که در قالب یک پرسشنامه، باید تکمیل گردد و اقدامات تحقیق و توسعه را به صورت دقیق اظهار کنند.
نکات مهمی که دراین پرسشنامه باید تکمیل گردد شامل موارد زیر میباشد:
- مسئله محورپروژه(تکمیل زنجیره ارزش/افزایش بهرهوری تولید/حل چالشهای راهبردی بنگاه)
- تمایز آشکار فناوری یا محصول مورد نظر در تحقیق و توسعه با محصولات و پروژههای قبلی شرکت
- همراستا با زمینههای اصلی فنی و کسب و کار شرکت
- تعریف پروژه با پیشبینی الزامات اجرایی مورد نیاز.
یکی دیگر از نکات مهم پروژههای تحقیق و توسعه، همکاری فناورانه است که شامل موارد زیر میباشد:
- اجرای پروژه توسط مجری بیرونی مشروط بر آنکه کلیه شاخصهای تائید تحقیق و توسعه در پروژه وجود داشته باشد، مجاز است.
- امکان ارزیابی پیشرفت پروژه توسط مجری بیرونی و تسلط فنی وی فراهم باشد.
- همکاری فناورانه به معنای خرید دانش فنی یا تامین تجهیزات فناورانه که ساخته شده است، نمیباشد.
- اجرای پروژه همکاری فناورانه در آینده.
- تخصیص هزینهکرد به کارفرما در چارچوب سرفصلهای هزینهکرد دستورالعمل
به طور کلی موضوعات پروژههای تحقیق و توسعه مطلوب در اعتبار مالیاتی شامل چهار مورد زیر می باشند که اگر شرکتها و موسسات دانشبنیان این شرایط را داشته باشند، قطعا تائید می گردند.
- ایجاد زیرساختهای مورد نیاز توسعه فناوری
- توسعه فناوریهای دیربازده و پرریسک
- اثرگذاری ملی
- فناوریهای رو به آینده
سرفصل هزینهکرد مورد قبول تحقیق و توسعه
سرفصلهای مورد تائید و شرایط پذیرش هزینهکرد تحقیق و توسعه در اعتبار مالیاتی شامل موارد زیر میباشند:
۱. زمین و ساختمان
۲. ماشینآلات و تجهیزات
۳. نیروی انسانی
۴. مواد و قطعات مصرفی
۵. تستها و تائیدیهها
۶. هزینهکرد تحقیق و توسعه در قراردادهای همکاری فناورانه
فرایند ارزیابی اعتبار مالیاتی دانش بنیان
فرایند ارزیابی پروسه اعتبار مالیاتی شامل سه مرحله میباشد که توسط دبیرخانه طرحهای تحقیق و توسعه صورت میگیرد. این سه مرحله شامل موارد زیر میباشند:
1. موضوعات پروژههای تحقیق و توسعه
2. هزینهکرد
3. اسناد هزینهکرد
به طور کلی در فرایند ارزیابی اعتبار مالیاتی، شرکتهای متقاضی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همچنین سازمان امور مالیاتی کشور درگیر هستند.
نخستین فراخوان اعتبار مالیاتی از ابتدای بهمن ماه سال 1401 آغاز شد و تا انتهای اسفند سال 1401 به طول انجامید. اما صنایع بزرگ و ارگانهای دولتی تا 20 خرداد ماه، طرحهای آنها مورد پذیرش قرار گرفت و بعد از آن، 2 ماه زمان برای فرایند ارزیابی اعتبار مالیاتی نیاز هست. بعد از این که طرح شرکت، پذیرفته شد شرکت باید تا یک ماه پس از پایان سال مالی(اسفند)، اسناد و اقلام هزینهکرد را ارائه بدهد(اواخر فروردین).
فرایند ارزیابی اعتبار مالیاتی توسط کارگزاران تخصصی و شرکتهای حسابرس انجام خواهد شد. لازم به ذکر است که پرداخت هزینههای مربوط به ارزیابی بر عهده خود شرکت است.
اسناد مالی در فرایند ارزیابی اعتبار مالیاتی باید دارای یکسری شرایط باشند که شامل موارد زیر میباشند:
1.فهرست بیمه تامیناجتماعی کلیه پرسنل شرکت با تفکیک جزئیات ردیف حقوق و مزایا و مستندات پرداخت حقوق از حساب شرکت به شاغلین
2.قرارداد یا فاکتور خرید رسمی ثبت شده در سامانه خرید و فروش فصلی
3.مستندات پرداخت از حساب شرکت
4.پیشفاکتور معتبر، پکینگلیست، برگ سبز و کوتاژ گمرکی و برای خریدهای خارجی
5.گزارش خرید و فروش فصلی
6.صورتهای مالی حسابرسی شده
معافیت مالیاتی دانش بنیان چیست و چه تفاوتی با اعتبار مالیاتی دارد؟
معافیت مالیاتی دانش بنیان و اعتبار مالیاتی دانش بنیان دو مفهوم کاملا جداگانه از همدیگر هستند که نباید با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. معافیت مالیاتی دانش بنیان به معنی عدم پرداخت مالیات توسط شرکت های دانش بنیان می باشد در حالی که اعتبار مالیاتی دانش بنیان به معنی کسر بخشی از هزینه های مالیات این شرکت ها می باشد. اما هر دو این موارد نوعی از تسهیلات شرکت های دانش بنیان می باشد که اگر شما یک شرکت دانش بنیان داشته باشید با توجه به شرایط شرکت می توانید از یکی از موارد ذکر شده بهره مند شوید.
معافیت مالیاتی دانش بنیان یکی از حمایت های بسیار ارزشمند این شرکت ها می باشد که می توان به طور کامل از پرداخت حتی یک ریال مالیات معاف شد. البته لازم به توضیح است که برای دریافت معافیت مالیاتی، شرکت مورد نظر باید معیار های خاص که توسط نهاد های مربوطه تعیین می شود را داشته باشد تا بتواند از این مزیت به طور کامل استفاده کند. شایان ذکر است که برخی از این معیار ها عبارت هستند از: فعالیت های تحقیق و توسعه، ثبت اختراعات و سایر موارد از این قبیل. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع و آشنایی کامل با این شرایط، توصیه می شود حتما مقاله معافیت مالیاتی دانش بنیان را در وبسایت ما مطالعه کنید.
جمع بندی
معافیت مالیاتی یکی از تسهیلات ویژه و کاربردی برای شرکت های دانش بنیان با هدف تشویق و همچنین کاهش هزینه های این شرکت ها می باشد که برای دریافت آن باید شرکت مورد نظر برخی از شرایط تعیین شده از طرف نهاد های مربوطه را دارا باشد. در این مطلب سعی کردیم تا به طور کامل به موضوع اعتبار مالیاتی شرکت های دانش بنیان و انواع اعتبار مالیاتی از جمله، اعتبار مالیاتی ارزش افزوده و اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه بپردازیم؛ امید است توانسته باشیم در مورد این موضوعات به تمامی سوالات شما پاسخ داده باشیم. لذا در صورتی که هنوز ابهامی در ذهن شما باقیمانده است می توانید آنرا در بخش دیدگاه های از کارشناسان ما بپرسید تا پاسخگوی شما عزیزان باشد.
برای جلسه مشاوره لطفا فرم زیر را تکمیل نمایید و یا با شماره های درج شده تماس بگیرید.
سلام
من اگه بخوام از مفاد مالیاتی دانش بنیان بهره مند بشم چه کاری باید بکنم؟ با اینکه این مطلب رو خوندم ولی کاملا متوجه نشدم که تو این کار اصلی ترین مرحله ای که باید سپری بشه کدومه.
سلام میتونید با همکاران ما تماس بگیرید که شما رو راهنمایی کنند.
به نظر من بجای اینکه بشینی این مطلب رو کامل بخونی یه زنگ بزن به خود مشاور و یه مشاوره تخصصی دانش بنیان ازشون بگیری . اینجوری بهتر هم متوجه میشی.
مطلب خیلی خوب و کامله و خیلی دقیق بررسی شده اینکه یه سری ها متوجه نمیشن در واقع با خود عنوان دانش بنیان آشنا نیستن. پیشنهاد میدم قبل از سرچ اعتبار مالیاتی دانش بنیان اول برن با خود مفهوم
دانش بنیان آشنا بشن و موضوع روکاملا درک کنند که اصلن دانش بنیان چیه و چیکاری می کنه بعد بیان سراغ موضوع اعتبار مالیاتی ….
سلام خواهش میکنم امیدوارم که مطالب مفید بوده باشه برای شما
اووووووووووه چقدر سخت میگیرن میشه گفت اگه یکی بخواد هم برای این مملکت یه کاری هم بکنه دهنش سرویسه.
چیزی که من از این موضوع متوجه شدم تفاوت میان اعتبار مالیاتی و معافیت مالیاتی هست. البته چون اعتبار مالیاتی میتونه در حوزه توسعه محصول و کسب و کار هزینه بشه میتونه موضوع خیلی مهمی باشه و
به نظرم کاملا توجیه پذیر هست. این موضوع هم میتونه درست مثل معافیت مالیاتی جذابیت داشته باشه.
سلام دوست عزیز
بله کاملا همینطور است که فرمودید.
سلام خسته نباشید
با دریافت اعتبار مالیاتی دانش بنیان می توانید مالیات کمتری پرداخت کنیم؟
سلام دوست من
بله، دقیقا همینطوره